Czy wiesz, skąd się wzięły nazwy miesięcy?

Hejka!

 Sprawdź, co oznaczają nazwy poszczególnych miesięcy.

 

 

Zastanawiałaś się kiedyś, skąd wzięły się nazwy poszczególnych miesięcy roku? Każde słowo ma swoją historię.

 

 

Miesiąc, rok - pochodzenie nazw

Samo słowo miesiąc ma prasłowiańskie korzenie i pierwotnie oznaczało księżyc. Z kolei okres dwunastu miesięcy określano dawniej jako lato. Pozostałością tego jest forma liczby mnogiej (te) lata, będąca określeniem czasu. Natomiast rzeczownik rok wywodzi się z nomenklatury prawniczej i oznaczał termin ustalony przez sąd. Skoro już wiemy co i jak z ogólnymi określeniami, przejdźmy do nazw miesięcy.

 

Skąd się wzięły i co oznaczają nazwy miesięcy?

 

Styczeń

Nazwa pierwszego miesiąca  pochodzi prawdopodobnie od słowa tyki (tyczki), czyli wycinanych w tym miesiącu kawałków  drewna, które mogły być wykorzystane później przy uprawie lnu, konopi albo roślin strączkowych. Inne wyjaśnienie wiąże się ze stykiem - styczeń jako okres przejścia między starym i nowym rokiem. Łacińską nazwę lanuarius, która pochodzi od boga początku - Janusa, zapożyczyło większość europejskich języków.

 

 

Luty

Wyraz luty w językach słowiańskich był początkowo przymiotnikiem, który oznaczał srogi, okrutny, nieprzyjemny. Drugi miesiąc roku za sprawą dokuczliwej, mroźnej zimy zyskał miano lutego. Inne określenia na luty to sieczeń, strąpacz, a także gromnicznik (od święta Matki Boskiej Gromnicznej obchodzonego 2 lutego) oraz mięsopustnik (mięsopust to ostatki, koniec karnawału, początek Wielkiego Postu).

Marzec

Nazwa trzeciego miesiąca w ciągu roku wywodzi się od łacińskiego Martius, oznaczającego miesiąc Marsa, czyli rzymskiego boga wojny. Dawniej w marcu rozpoczynano operacje wojenne, których przeprowadzenie podczas  śniegu i mrozów było wyjątkowo trudne. Co ciekawe, Mars był początkowo czczony jak bóg pór roku, zwłaszcza wiosny. Dopiero później powszechne stało się kojarzenie go z wojną.

 

Kwiecień

Nazwa czwartego miesiąca w ciągu roku pochodzi od kwitnących kwiatów. Dawniej używano określeń łżykwiat, bądź zwodzikwiat, ponieważ łudził szybkim nadejściem ciepłych dni poprzez wczesne zakwitanie pierwszych kwiatów.

 

 

Maj

Nazwa piątego miesiąca wzięła się od łacińskiego Maius.  Bogini Maia była matką Merkurego. Polskie określenie maić znaczy stroić.  Odnosi się to do przyrody budzącej się do życia, strojącej się w najpiękniejsze kwiaty. 

 

 

Czerwiec

Nazwa mojego ulubionego miesiąca wywodzi się od czerwca polskiego - owada, z którego wyrabiano czerwony barwnik do tkanin, zwany koszenilą.

 

 

Lipiec

Siódmy  miesiąc roku, zwano dawniej lipniem, lipnikiem od kwitnących wtedy lip. Nawiasem mówiąc, lipy kwitną na przełomie czerwca i lipca.

 

 

 

Sierpień

Nazwa ósmego miesiąca w ciągu roku pochodzi od słowa sierp, oznaczającego narzędzie używane przy żniwach do ścinania zboża. Inne, dawne nazwy sierpnia to: sirzpień, stojączka od pozycji stojącej podczas żniw.

 

 

Wrzesień

Wrzesień swą nazwę zawdzięcza kwitnącym wówczas wrzosom. Dawniej wrzesień zwano pajęcznikiem. Odnosiło się to do nici babiego lata.

Październik

Nazwa dziesiątego miesiąca roku pochodzi od słowa paździerze, które oznacza odpadki od lnu lub konopii. Dawniej w tym miesiącu pracowano przy obróbce wspomnianych roślin. Inne nazwy tego miesiąca to: paździerzec, paździerzeń, pościernik, winnik (od starogermańskiego Weinmond).

Listopad

Nazwa jedenastego miesiąca wzięła się od tego, co najbardziej lubię w jesieni, czyli od opadających liści.

Grudzień

Nazwa dwunastego miesiąca w ciągu roku pochodzi od wyrazu gruda, oznaczającego zamarzniętą bryłę ziemi. Dawniej można było się spotkać też z takimi określeniami na grudzień, jak jadwent (od adwentu, który zwykle rozpoczyna się w tym miesiącu), godnik (Gody to Boże Narodzenie), a także prosień (od odbijających się od śniegu promieni słonecznych).

 

***

Który miesiąc jest Twoim ulubionym?